Vertrouwen op je intuïtie <>

(g.l.t. 4 min.; links: 15 min.)

Er zijn 22.000 mensen gevraagd wie ze de meest betrouwbare politicus in het nieuwe kabinet vinden. De redactie zat alweer niet bij die groep ondervraagden. U wel? En zou het, voor de uitslag, wat uitgemaakt hebben als u en ik wel naar ons inzicht was gevraagd? De kans is groot dat het weinig uitmaakt. Want hoe bepaal je wie de meest betrouwbare politicus is? Als u een politicus goed kent, omdat hij/zij uw klaverjas-maatje is, waarmee menig potje kaarten ook nog eens gewonnen wordt, dan zult u hem/haar toch aardig betrouwbaar vinden. Als u de moeite heeft genomen de politieke handel en wandel van een bepaald persoon nauwkeurig te volgen, dan weet u waarschijnlijk genoeg om een oordeel te kunnen vellen. Als deze situaties allebei op u van toepassing zijn èn u heeft een ijzersterke opvatting over betrouwbaarheid, dan heeft u geen enkele moeite de vraag te beantwoorden.

Het lijkt me sterk dat alle 22.000 ondervraagden genoeg kennis hebben om tot de conclusie te komen dat André Rouvoet (CU), Ernst Hirsch Ballin (CDA) en Eimert van Middelkoop (ook CU!) de betrouwbaarste politici zijn. Op basis waarvan heeft men dan in hemelsnaam dat oordeel geveld? Tenzij de enquête alleen in bepaalde gemeenten op de Veluwe is gehouden, is de meest waarschijnlijke verklaring dat de ondervraagden zich hebben laten leiden door hun intuïtie.

Wat onder 'betrouwbaarheid' moet worden verstaan is vooral een morele kwestie. En dus kunnen de resultaten van de enquête meteen de prullenbak in, want de wetenschapper Paul Slovic heeft aangetoond dat we niet kunnen vertrouwen op onze morele intuïtie.

Misschien zegt zijn onderzoek iets over de wijze waarop de enquête is gehouden? Slovic onderzocht de mate waarin mensen op hun charitatieve gevoel zijn aan te spreken. Zijn conclusie was dat naarmate men meer erbarmelijke voorbeelden kreeg voorgeschoteld, men minder bereid was royaal in de buidel te tasten. Zo is het misschien ook gegaan bij die enquête. Eerst werd Rouvoet genoemd en pas veel later Balkenende. Die scoorde dan ook lager omdat men wel weer genoeg kreeg van al de politici die de revue passeerden.

Maar goed, om even bij de eerste stelling te blijven dat intuïtie de keuze heeft bepaald, dan is de kans groot dat diezelfde ondervraagden er over een jaartje anders over denken. Hoe meer ervaring mensen hebben, hoe beter hun intuïtie wordt. En laten we wel zijn: met Rouvoet en van Middelkoop heeft de kiezer nog weinig ervaring. Zowel de bevindingen van de heer Slovic als de timing van de enquête rechtvaardigen de conclusie dat we alweer met een nietszeggende publiekspoll te maken hebben.

Nu menen veel mensen dat er niks mis mee is om op je intuïtie te vertrouwen. Er zijn ook onderzoeken gedaan die aantonen dat mensen het gelukkigst zijn met hun intuïtieve keuzes. Dat lijkt me logisch. Er is gewoon teveel informatie om alles te kunnen weten. Dus blijft er niet veel anders over dan je intuïtie, ook al leidt dat niet altijd tot de duurzaam beste keuzes. Dat geeft niet, want eenmaal meer ervaring opgedaan, zul je een volgende keer andere keuzes maken. Ervaring is ook een vorm van kennis, die je intuïtie scherpt. Ik zelf heb het niet zo op allerlei kursussen waarbij je intuïtie kunt aanleen door in een indiaanse zweethut je chakra';s te tellen. Meer inzicht in feitelijke ervaringen vind ik belangrijker. Zegt mijn intuïtie.

Voor wie nog even een leuk spelletje wil doen: klik hier om een willekeurig onderzoekje te doen de mate waarin jij intuïtief bent ingesteld (bron: Psychologie Magazine).