Hoe maak je een kabinet? /*\

(g.l.t. 4 min.; links: 10 min.)
Zelf een meubel maken is niet eenvoudig, zelf als het een zelfbouwpakket is met kant en klare onderdelen. In de 50-er jaren had je in Zeist een frima die 'Kant en klaar meubelen' heette. Een soort voorloper van Ikea. De zelfbouwpakketten waren van een handleiding voorzien en de onderelen werden meestal aan elkaar gelijmd. Dat scheelde weer wat pleisters ondat er geen hamer en schroevendraaier aan te pas kwam. Het was altijd genieten als er weer een pakket in ons huis kwam. Vader ging aan de slag en omdat alles niet vanzelf ging hebben wij, de kinderen, een heleboel nieuwe woorden geleerd. Vader bleek veel meer onbekende ziektes te kennen dan wij voor mogelijk hielden. Het grote moment was natuurlijk de in gebruik name van de hypermoderne meubels, waarbij vader's trots keer op keer gekrenkt werd door moeder die altijd opmerkingen wist te maken als: 'Volgens mij heb je de stoelpoten verwisselt met de handgrepen van de kast'. Waarop vader sneerde: 'Wat weet jij daar nou van!' en moeder volhield: 'Dat zie ik toch!' Vader beende dan de kamer uit, onder het boze gemompel: 'Ach, vrouwen...' Met de mannelijke dominantie zat het toen al niet goed en vandaag de dag schijnt dat niet veel beter te zijn.
De grote vraag de komende weken is natuurlijk: hoe timmer je een kabinet in elkaar. Wel, de inmiddels aangestelde informateur weet het wel. Uit een interview in Elsevier geeft hij de handleiding. Doe het als Drees, de minister-president in begin 50-er jaren.
De informateur, Rein Jan Hoekstra, wil niet verder terug dan die 50-jaren en dat moet dan een hele geruststelling zijn voor de kiezers die bang zijn dat we helemaal terug naar Balkenende's VOC-tijd zullen afzakken. Verder is de aanstelling van Hoekstra tot meer optismisme aanleiding. Hij was immers ook al informateur voor Balkenende II en gezien de dramatische afloop van dat kabinet kunnen we dus hopen dat we snel weer verkiezingen krijgen. Of Hoekstra moet er van geleerd hebben en nu met veel betere voorstellen komen.
Zijn idee om het net zo te doen als Drees bij het in elkaar zetten van een kabinet komt er op neer dat men niet vooraf elk detail in een strak afsgesproken regeerakoord vastlegt. Slechts de hoofdlijnen afspreken die het liefst op één A-viertje passen. En dan de rest overlaten aan het spel tussen regering en Tweede Kamer.
Hoekstra vindt dat de verkiezingsuitslag reden is om de band tussen kabinet en kamer losser maken. In zijn uitspraken daarover is hij er kennelijk al uit wat voor kabinet er moet komen, want hij zegt: 'Deze uitslag is een reden om de band met de Kamer losser te maken. Juist als een kabinet van CDA en PvdA afhankelijk is van de steun van andere partijen is het nodig dat ministers op basis van eigen overtuiging de volksvertegenwoordiging tegemoet treden om een meerderheid te vinden.'
Dat worden dan weer vier leuke jaren. Revival van de 50-er jaren, waar de band tussen mijn vader en moeder steeds losser werd na elk in elkaar gezet meubelstuk, op basis van een handleiding die ook niet groter was dan een velletje A-vier. Telkens als de boel uit elkaar viel ondernam vader verwoede lijnpogingen, waarna het wachten was op het volgende onderdeel dat los raakte. En mijn moeder elke keer een gezicht trekken van 'zie je wel......'
De verkiezingsuitslag geeft toch aan dat veel kiezers een aantal zaken anders willen. Ik weet niet of ze daarbij ook aan de maakbaarheid van een nieuw kabinet hebben gedacht. Zou ik dat anders doen? Zeker wel! Ik denk aan twee mogelijkheden.
1. Variant op de huidige traditie: De uiteindelijke formateur stelt twee tot drie of vier kabinetten voor. Een referendum moet uitwijzen welk kabinet wij willen.
2. Politieke partijen en burgers dragen ministers voor. Deze presenteren zich in een reeks televisieprogramma's waarin ze laten zien en horen waarom hij of zij de beste is voor een bepaalde ministerspost. In een grandioze finale is het dan mobiel bellen of sms-en geblazen (het referendum van de 21e eeuw!) en de winnaars komen in het kabinet.
Ja,. laat mij maar een meubeltje in elkaar zetten. Hoe zou u nou een kabinet maken?