Spijt van keuzes <>

(g.l.t. 3 min.; links: 20 min.)
Is er iemand die, nu de verkiezingsuitslag bekend is, bij zichzelf denkt: 'Had ik het maar anders gedaan?' Rationeel weet iedereen wel dat het weinig zin heeft van gemaakte keuzes spijt te hebben. Gevoelsmatig ligt dat anders.
Er zijn weinig keuzes waar je op terug kan komen. Bij de verkiezingen kan je niet een dag later naar het gemeentehuis hollen en roepen: 'Sorry, sorry, ik heb het verkeerd gedaan. Ik wil mijn stem veranderen'. De kans is groot dat u wordt afgevoerd en dankzij een RM (rechterlijke macht) de komende vier jaar de psychiatrie eens van binnen mag bekijken. Een eenmaal genomen hap eten of slok drank kun je onmiddelijk uitspuwen, maar de vervelende nasmaak blijft. Een verkeerde aankoop kunt u nog wel eens inruilen voor iets anders en bij spijt over een gekozen partner kun je die partner natuurlijk aan de dijk zetten. Hetgeen overigens weinig zal helpen bij de stijgende waterstanden. Kortom: er valt weinig te doen aan een gemaakte keuze. Je kunt hooguit je lessen trekken om het bij een volgende gelegenheid beter te doen.
Zijn spijtoptanten tobbers? De meesten niet. Daar is wel iets opmerkelijks mee aan de hand. Veel mensen zullen nooit spijt van hun jammerlijke keuzes krijgen omdat ze achteraf hun keuzes goed praten. Op het weblog van Terra Maja wordt dat uit de doeken gedaan. De sociaal-psycholoog Leon Festinger publiceerde in 1957 een boek waarin hij het principe van de cognitieve dissonantie-theorie presenteerde. Als eigen gedrag tot ontevredenheid leidt (cognitieve dissonantie), neigt men ertoe de eigen princioes en meningen zo aan te passen dat die beter overeenstemmen met dat gedrag (cognitieve dissonatie-reductie). Da's jammer want op die manier verandert er weinig aan dat gedrag. Ik ben dus eigenlijk zeer benieuwd met welke reducties de CDA-stemmers hun gedrag kunnen verklaren.
Hoewel je met spijtige keuzes dus niet veel meer doet dan ze achteraf goedpraten, blijken toch nog aardig wat mensen wel degelijk spijt over van alles en nog wat te hebben. In september publiceerde Psychologie Magazine de uitslag van een onderzoek onder de lezers, waaruit bleek dat maar liefst 86% van de ondervraagden graag bepaalde keuzes overnieuw zou willen doen. Opvallend was dat vooral op het gebied van partnerkeuze men het achteraf anders gedaan zou hebben. Ook viel er aardig wat spijt te noteren op het gebied van opleiding en persoonlijke ontwikkeling
Bij Balkenende merk je helemaal niets van wat voor soort van spijt dan ook. Als iemand een kei is in cognitieve dissonatie-reductie, dan is hij het wel. We kunnen dus het ergste vrezen betreffende zijn keuze van partners waar hij de komende coalitie mee wil vormen.
En dan nu de onvermijdelijke lezersvraag: heeft u nog ergens spijt van?