Anywhere I lay my head, I call my home <>

Wat beweegt een mens om alles wat hem/haar zo vertrouwd is te verlaten en in den vreemde te gaan wonen? Het is zo'n keuze waar veel over te zeggen valt en weinig over te weten.
Welk motief ook ten grondslag ligt aan die keuze, statistieken en cijfers geven mijns inziens daar toch onvoldoende duidelijkheid over.
Als je je leven niet zeker bent lijkt het een logische keuze je heil ergens anders te zoeken. Vluchtelingenkampen zijn daar de schrijnende voorbeelden van. Hier is geen sprake van een eigen keuze, maar van dwingende omstandigheden.
Op alle andere motieven valt wat af te dingen, voor zover het de cijfertjes betreft.
Leegloop van onze noordelijke en oostelijke provincies? Er blijven vooralsnog meer mensen wonen dan er weggaan.
Immigratie uit armere landen? Het aantal mensen dat hun economisch heil elders zoekt is nog steeds vele malen lager dan die van de achterblijvers.
Weggaan uit gebieden waar de natuur soms vreselijk tekeer gaat? Slechts enkelen verhuizen definitief. De meesten wijken tijdelijk voor het natuurgweld en keren weer terug naar de plek des onheils.
Goedkopere woningen in België en Duitsland? De meeste Nederlanders blijven zitten waar ze zitten.
Is het dan alleen een handjevol avonturiers die op pad gaan? Waar overigens een groeiend aantal op hun schreden terugkeert? Dat emigranten vroeger of later weer immigranten worden is overigens geen bewijs voor de stelling dat emigreren een verkeerde keuze zou zijn.
Eén ding lijkt mij zeker: het is in de meeste gevallen geen romantisch verlangen om ergens op een ideaal, paradijselijk plekje te gaan wonen. Het dichtst bij dat idee komen mischien de pensionado's die in Zuid-Spanje gaan wonen.
Misschien valt de enige echte reden wel terug te voeren op een oerdrift die we ons al lang niet meer zo bewust zijn maar wel kan meespelen bij dit soort keuzes. Want wat dreef de Batavieren destijds om een kijkje om de hoek bij Lobith te nemen en zich in het toenmalige moeras te vestigen dat later Nederland zou zijn? En wat hadden de Vikingen hier te zoeken?
Volksverhuizingen, massaal of individueel, zijn sinds mensenheugenis, aan de orde van de dag. In bijna alle gevallen liggen er heel praktische redenen ten grondslag aan de keuze om te verkassen. Slechts een minimaal aantal mensen kiest voor een vals-romantisch, hippie-achtig zwerversbestaan. Het is dus niet anders en welke regeltjes de diverse overheden ook bedenken om die verhuizingen te reguleren, tegenhouden kan men het niet. Het zou daarom beter zijn regeltjes te maken die de verplaatsingsdrift makkelijker maakt.
Nog even over de remigranten: waarom eigenlijk terug gekomen op de eerder gemaakte keuze? Tom Waits zingt in één van zijn liedjes: Anywhere I lay my head, I call my home. Het zou mooi zijn als iedereen zich overal thuis voelt. Voor alle emigranten is dat kennelijk het probleem niet. Men wil dat wel, anders verhuis je toch niet?

De berichten die aanleiding gaven tot deze bijdrage zijn te vinden op:
- Trouw: immigratie neemt toe door terugkerende nederlanders;
- NRC: Nederlander koploper emigratie;
- Volkskrant: immigratieregels soepeler.