Maakbaarheid van tijd. /*\

"Als ik net zoveel geld had als tijd, dan had ik nu meer tijd dan geld", riep Freek de Jonge ooit in één van de shows uit de Neerlands Hoop-periode. Nu, vele jaren later, is tijd een kostbaar goed geworden. Sterker nog, we vinden het al lang gewoon dat tijd ook in geld wordt uitgedrukt. Een langere reis kost meer geld dan een korte trip, meer pensioentijd kost je ook meer geld en met efficiënt werken spaar je tijd en geld. Vrije tijd is alleen nog maar te koop. Tekort aan tijd veroorzaakt veel stress en vervolgens oplopende ziektekosten. En wat een geld er al niet te verdienen valt met een snel gereden Formule-1 wedstrijd in tegenstelling tot menig grootschalig bouwproject. Daar is het heel gewoon dat tijdslimieten worden overschreden, die bekostigd worden door de belastingbetaler. Een hele mooie is het begrip zomer/winter-tijd, dat meer met economische doelen te maken heeft dan met de vier jaargetijden. De zon komt op, de zon gaat onder, maar wij bepalen zelf wel hoe laat.
Het begrip tijd is een door de mens zelf bedacht fenomeen dus is het ook volstrekt logisch dat we de tijd maakbaar willen houden. We kunnen wat dat betreft de klok niet meer terug draaien. Stel je voor dat er ineens geen tijd meer zou zijn! We zouden nooit meer te vroeg of te laat op een afspraak kunnen komen. Treinen rijden weer meer op electriciteit dan op spoorboekjestijd. Je hoeft je niet meer druk te maken of je wel genoeg bij-de-tijd bent. Tijdsdruk en deadlines vallen weg. De zomer bepaalt zelf wel wanneer de winter mag komen en dat is heus niet op 29 oktober om 3.00 uur. Maar ja, als we zo beginnen zijn we nog lang niet jarig. Jong of oud zijn bestaat dan helemaal niet meer.
Ho even, zult u nu denken, time-out! Jong of oud bestaat niet meer? Maar je kunt toch zo aan iemand zien hoe lang hij/zij al meegaat?
Juist. Dat gaat vanzelf. Daar hebben we geen kalender bij nodig. Er wordt wel flink geknutseld aan de tijd van leven die we hebben, maar we gaan onverbiddelijk nader tot de dood. Ook al beleven we ooit nog eens de tijd dat we met gemak hondervijftig kunnen worden en er met de nodige mooimaakmiddeltjes nog heel patent uit kunnen zien, het leven wordt toch bepaald door het ritme van geboorte en dood. Net zoals de zonsopkomst- en ondergang het ritme van de dagen bepalen. Dat is geen ritme die in een vaste en eeuwigdurende beat van zestig tikken per minuut voortklopt. Het varieert telkens weer.
Een strak en overzichtelijk geheel van seconden, tijdszones en kalenders ziet er mooi uit maar het levert vaak genoeg verstoringen in de balans op. En nu vraag ik me af: wat zou er gebeuren als we zouden leven naar dat wisselende ritme en niet naar het getik van de klok? Zouden hele economieën instorten? Wordt het een helse chaos op de wereld? Zou het veel geld kosten om een andere tijd te creëren? Hoe zou onze balans er uit gaan zien?