Dag 213 De keuze van Judas

Ik ben dit jaar vier keer naar Jesus Christ Superstar, de musical, geweest. Mijn eigen keuze. (Keuze is in dit blog het codewoord.) Waarom ga je vier keer naar eenzelfde musical? De muziek spreekt me aan en het verhaal ook. Ik luister de CD in de auto (dagelijks dus) en ik kreeg meer duidelijkheid, maar ook meer vragen.

Toen ik jonger was, ben ik opgegroeid met het idee (al dan niet ingegeven door mijn omgeving) dat Judas fout is. Erg fout. Hij heeft Jezus verraden en was altijd moeilijk aan het doen. Of anders gezegd: aan het discussieren met Jezus over het geloof. Dat discussieren had nogal een dramatische afloop: het kruisigen van Jezus.

Na het vele malen beluisteren van de CD en het zien van de musical begon ik meer en meer te twijfelen aan het echte "fout-zijn" van Judas. De Nederlandse hoofdrolspeler, Martin van der Starre, zette Judas neer als een mens van vlees en bloed die ook voor keuzes in zijn leven stond. Ik kreeg medelijden met Judas: "Waarom heeft U mij gebruikt, als Uw speelbal.." Daarnaast zegt Jezus in het stuk: "Ga dan, ze staan al op je te wachten!" Hij stuurt als het ware Judas op weg. De verklaring van Judas, in de musical, is dat hij Jezus alleen weer met beide voeten op de grond wilde zetten. Niet dat hij dood zou gaan.

Vragen kreeg ik, over het kiezen van God voor Judas. En had God Judas erin 'geluisd'? En had Jezus het niet gezegd, zou Judas dan wel gegaan zijn? Werd hij nu niet (bewust of onbewust) gedwongen tot een keuze die hij drie, vier minuten later niet gemaakt zou hebben?
Het is een keuze geweest. Hij werd niet in boeien geslagen of gemarteld (voor zover wij weten) door de Hoge Priesters om te vertellen waar ze Jezus konden pakken, hij werd niet met harde hand gedwongen door Jezus om hem op de wang te kussen. Of nog meer in het extreme getrokken: God zelf kwam niet met zijn engelen naar beneden om Judas te 'helpen' met zijn keuze.

Judas koos zelf. Voor verraad, omdat hij niet anders kon, of omdat hij jaloers was. Wie weet wat hem bewogen heeft. En toch, zoals Judas overkomt in de Nederlandse versie van A.L. Webber's musical kom ik er niet onderuit: ik kan Judas niet verkeerd vinden. Of laat ik het anders stellen: niet zo zwart-wit verkeerd als ik dat had toen ik opgroeide.

Een cliche, maar o zo waar: de keuzes die je maakt bepalen wie je bent. En in het geval van Judas pakte het waarschijnlijk anders uit dan hij had bedoeld.