Eén, twee, drie, vier, keuzes van papier.<>

(g.l.t. 4 min.; links: 15 min.)

Vandaag heeft ons nationale hoofd water opnieuw duidelijk gemaakt dat een jaarlijkse wake-up call dringend nodig is, om ons allen er aan te herinneren hoe kostbaar water is. Op de 15e Wereldwaterdag onderstreepte prins Willem-Alexander het belang van dit inmiddels tot instituut uitgegroeide evenement. Maar hij wees er ook fijntjes op dat 'instituten neigen naar institutionalisme, waarmee woorden belangrijker worden dan daden. Dat kunnen we niet laten gebeuren. Zeker niet nu het steeds twijfelachtiger wordt of de Millennium-doelstellingen van de VN op het gebied van water en sanitatie wel worden gehaald.'

Zou hij de conclusie dat er behoorlijk verschil is tussen papieren plannen en de werkelijkheid nou van een papiertje opgelezen hebben, of van een laptop? Dat maakt in dit verband nogal wat uit. Papier is één van de grootste waterverslinders en draagt ook bij tot aardig wat vervuiling. Het digitale tijdperk zou het papiergebruik behoorlijk kunnen terugdringen. Dat blijkt vies tegen te vallen. In 2002 werd bekend dat het het gebruik van de pc zelfs tot 40% meer papiergebruik leidde. Er worden massaal documenten en e-mailtjes geprint.

Recente berichten tonen aan dat veel mensen hardnekkig blijven geloven in de oneindige mogelijkheden van het geduldige papier. Wat dacht u van gratis postbezorging, dankzij reclame op enveloppen? Veel mensen vertrouwen het klepperen van hun brievenbus meer, dan hun e-mail programmaatje en geven dus de voorkeur aan concreet papieren post. De postbode zal op menig adres wel voor een ethisch dilemma komen te staan. Want als op de brievenbus de welbekende 'geen-reclame-sticker' is geplakt, moet-ie dan wel, of juist niet de met reclame bedrukte enveloppen er in kieperen?

Helemaal leuk is de vondst om te communiceren via wc-papier. Uit een proef bij het Erasmus Medisch Centrum blijkt dat als er op de wc-rol staat geschreven dat je na je boodschap de handen moet wassen, meer mensen die papieren boodschap serieus nemen.

Kortom, voorlopig gebruiken we papier nog voor tal van doeleinden en dat heeft nare consequenties voor het water. De papierindustrie is een grootgebruiker van water. Logisch dat die industrie zich wil vestigen in gebieden waar veel water beschikbaar is. Zoals in Zuid-Amerika, waar zich één derde van de zoetwaterreserves bevinden. In Urugay worden de komende jaren drie gigsantische papierfabrieken gebouwd. Eén zo'n fabriek gebruikt op 1 dag net zoveel water, als een naburige stad met 23.000 inwoners in 20 dagen gebruikt. Van die hoeveelheid water wordt ook nog eens zo'n 80% terug in de rivier geloosd. Het is dan inmiddels wel 20 graden warmer geworden en dat kan dan weer gevolgen hebben voor de visstand. Los nog even van de giftige stoffen die met dat water meekomen. De kwaliteit van het water gaat daar beslist geen schone toekomst tegemoet.

Eén van die fabrieken in Urugay gaat vooral wegwerpproducten als wc-papier, papieren zakdoekjes en keukenrollen produceren. Staat u wel eens stil bij de gevolgen van het watergebruik als u wat gemorst water opdept met een stukje absorberende keukenrol? Dat is dus dubbellaags ellende.

Voorlopig heeft Willem-Alexander dus nog genoeg mensen wakker te schudden en ze te wijzen op de keuzes die we niet alleen op papier moeten maken. Meer post per e-mail en minder via gratis post-enveloppen. Je neus weer ouderwets in een zakdoek snuiten in plaats van een papieren tissue. Niet alles lukraak uitprinten. En natuurlijk geen water verknoeien, dan heb je die keukenrol ook niet nodig.