Uitspraken met dodelijke gevolgen.

(g.l.t. 3 min.; links 20 min.)

Saddam Hussein is dus opgehangen. De strop waarmee hij 2003 van zijn sokkel werd gehaald, is nu definitief aangetrokken rond 's mans nek zelf. Het gevolg van een vreselijk vals gespeeld galgje. Zowel hijzelf als president Bush weigerde het goede woord te raden. Maar ja, zoals bij elk spelletje: er kan er maar één winnen en is er dus ook één verliezer. Ook al is hier geen sprake van een 'Barbertje moet hangen', alle deelnemers van het spel mogen toch even verantwoordelijk worden gehouden?

Los van het feit dat barbaars gedrag hier wordt beantwoord met een barbaarse maatregel (ook al is ophanging tegenwoordig technisch een stuk 'verfijnder' dan eeuwen geleden), is het de vraag waarom de man als enige moest hangen. Het is niet alleen het gevolg van een rechterlijke uitspraak, maar ook van een aantal onheuse uitspraken waarmee Bush de oorlog aan Irak meende te mogen verklaren. Nu zal het Internationale Gerechtshof wel uitkijken om Bush te vervolgen. De dreigementen die hij uitte als er ook maar één Amerikaan vervolgd zou worden wegens oorlogsmisdaden, worden aardig serieus genomen. Niemand zit te wachten op een amerikaanse inval in Europa. We houden de puinhopen graag op afstand.

Maar behalve de 'grote leiders' zijn hun directe companen minstens even schuldig. In Irak zullen er dus nog wel een paar hangpartijen volgen. Vervolgens rijst de vraag hoever je moet gaan met de schuldvraag. Moeten alleen de eerstverantwoordelijken gestraft worden of ook de uitvoerders? Is niet iedereen met een vinger aan de trekker even schuldig? Tenslotte zou er van een hoop misère niks terecht komen als mensen niet met open ogen de valse codes, keuzes en maakbaarheid van hun 'leiders' zouden volgen. Ik weet ook wel dat dit een naïef soort idealisme is. De werkelijkheid is al sinds mensenheugenis anders.

Toch knaagt er iets bij de terechtstelling van één van 's werelds grootste boeven. De man heeft zijn dood te danken aan zijn eigen uitspraken waarmee hij heel wat geweld heeft gerechtvaardigd. Een rechterlijke uitspraak joeg hem direct de dood in. Maar hoe zit het met al die andere uitspraken met dodelijke gevolgen?

Uitspraken als 'ach, je kunt er toch niks aan doen...'. Of gevleugelde woorden als 'het zal mijn tijd wel duren', 'na ons de zondvloed' en 'wie zijn wij om ergens iets van te zeggen?'. Uitspraken waarmee het onvermogen van de eigen verantwoordelijkheid wordt uitgedrukt. Terwijl er toch mogelijkheden liggen in wie men als verantwoordelijken kiest of in hoeverre men meewerkt aan het direct of indirect overhalen van de trekker. Smeer ik nu boter aan de galg? De geschiedenis zegt van wel. Een onderzoekje naar de verwachtingen over het nieuwe jaar zegt van niet. Hoop doet leven, barbarij (van volkerenmoord tot ophanging) doet dat zeker niet. Nu nog van optimistische verwachtingen concrete daden maken.