Religie en democratie.<>

(g.l.t. 2 min.; links: 2 min.)

Het dagblad Trouw meldt dat Gordon Brown, de opvolger van Tony Blair, eindelijk de scheiding tussen kerk en staat wil voltrekken. De volgelingen van de Anglicaanse kerk mogen zelf hun aartsbisschop kiezen. Tot nu toe werd die door de premier gekozen. Brown wil hiemee de kerk meer onafhankelijkheid geven.

Goed idee van Brown om de religieuzen in Engeland wat meer democratie te geven. Of de kerk vervolgens ook democratisch te werk zal gaan met die nieuwe verworvenheden, is nog maar de vraag. Kijk maar naar die andere katholieken: de paus wordt door een select clubje bisschoppen gekozen en niet door het gelovig gepeupel.

Zou het niet aardig zijn als religieën aller landen zich gaan aanpassen aan de eisen van de moderne tijd en de kerk even democratisch maken als de staat? Laat de gelovigen zelf hun pastoors, dominees, imams, rabbijnen, sai baba's en goeroe's kiezen. En als men het lef heeft de devote kiezers ook hun stem uit te laten brengen voor ayatollahs, bisschoppen en daila lama's dan zouden de religies ineens veel democratischer zijn dan menig staatsbestel. Het zou teveel gevraagd zijn ook de paus door het volk te laten kiezen, maar da's geen ramp. Die functionaris blijkt ook onder het huidige roomse kiesstelsel al popie jopie genoeg.

Tot op heden is het slecht gesteld met het democratisch gehalte van de religieuze gemeenten. Alleen als een door hogerhand aangestelde pastoor slecht blijkt te vallen bij de kerkgangers, mogen ze op hun knieën bij de bisschop en hun beklag doen. En dan maar afwachten wat die biscchop gaat doen.

Ik begrijp de grote terughoudendheid van geestelijke leiders wel om hun toko te democratiseren. Teveel vrijheid brengt ook de nodige risico's met zich mee. Voor je het weet, gaan de mensen ook hun eigen god kiezen en zo staat dat niet geschreven in de heilige oergeschriften. Maar is het eigenlijk niet zo dat vanaf den beginnen de mensen altijd hun eigen god hebben gekozen? Men heeft tenslotte Wodan, Donar, Zeus en Mars een keertje ingewisseld voor God en Allah. En ook onder deze goden bestaan er net zoveel kerkelijke richtingen als politieke partijen. De recht-door-zee varianten, de liberalere stromingen en tal van kleinere, sectarische groepjes die niet verder zullen komen dan 1 zetel in het religieuze parlement. Velen hebben de spirituele stembusgang opgegeven omdat de religie hen niet tevreden stemde. Er zijn er zelfs die menen dat er niks te kiezen valt omdat er geen goden bestaan.

Dus als mensen al eeuwenlang zelf hun goden kiezen, waarom zouden ze dan hun religieuze leiders niet mogen kiezen?