Onze jongens ontsporen.

(g.l.t. 5 min.; links: 15 min)

Vroegâh..... reed er nog wel eens een geflipte soldaat met een tank de kazerne uit en vernielde een paar geparkeerde auto's om vervolgens een patatje-oorlog te halen door de gevel van de snackbar aan diggelen te rijden. Een veel gehoorde verklaring voor zulke uitspattingen was de verveling waaronder onze jongens hadden te lijden in de kazernes. Daar kon niet iedereen tegen en dus ging er wel eens eentje uit zijn bol.

De tijden zijn veranderd. Nu is het een Sodom en Gomorra op marineschepen, slaan mariniers in Noorwegen hele kroegen klein, vallen militairen in eigen land de politie lastig, verhandelt men wapens aan neo-nazi's of men houdt de wapens zelf om er een overval mee te plegen. Tussendoor slaat men aan het martelen, zowel op vredesmissies in den vreemde als tijdens een avondje stapppen thuis.

De verklaring? Geen idee. Verveling kan het toch niet meer zijn. Tenslotte is het leger aktiever dan ooit omdat er aan menig VN-missie wordt deelgenomen. Een beetje soldaat weet dus waar hij/zij het voor doet.

Is er dan misschien wat verandert in de opleiding en training? Bij de berichtgeving rond de martelende Amerikaanse mariniers in Irak, werd er fijntjes een verband gelegd tussen de 'laag geschooldheid' van de nieuwe recruten en hun morele opvattingen waarmee ze te werk gingen. Is dat hier het geval?

Allemaal flauwekul natuurlijk. In de kazernes verveelt men zich net zo als thuis: tv kijken, computergame doen of naar de kroeg. En of de ethiek van de gemiddelde soldaat er beroerd aan toe is, moet nader onderzocht worden. Misschien valt wel een verklaring te vinden in het gedrag van het ministerie van Defensie zelf. Je zou kunnen stellen dat een werkgever de werknemers krijgt die bij hem past.

Defensie heeft haar eigen zaakjes absoluut niet op orde, aldus de Algemene Rekenkamer. Er zijn veel ervaren en deskundige mensen wegbezuinigd, waardoor nu kwakzalvers en beunhazen de dienst uitmaken. Die lappen procedures en regeltjes aan hun soldatenkistjes en dat leidt onder andere tot een financiële janboel. Er wordt aardig wat uitgegeven zonder dat dit met bonnetjes gedekt is. Van 2,5 miljoen euro is niet duidelijk of de aankoop nodig was. Men schaft ook maar wat aan, zodat Defensie nu met vijf verschillende computersystemen zit opgescheept, hetgeen de duidelijkheid ook niet bevordert.

Maar het ergste van al is de gebrekkige toezicht op wapens en munitie. Defensie weet domweg niet hoeveel men aan wapenmateriaal in bezit heeft. Kortom: er zijn flinke problemen met de sturing en de beheersing op Defensie.

Tja, als de baas zo te werk gaat, mag je dan van de gemiddelde werknemer verwachten dat-ie zich voorbeeldig en beheerst gedraagt? Tuurlijk, ieder zijn individuele verantwoordelijkheid. Maar dat is nu juist iets dat je voor een deel afleert in het leger. Je leert er collectief bevelen opvolgen en in stereotypen denken.

Worden we nu dan wellicht geconfronteerd met de gevolgen van de afschaffing van de dienstplicht? Vroegâh..... had je van die langharige types die een schande waren op het blazoen der nederlandsche krijgsmacht. Maar op een gegeven moment werden ze wel geroemd om hun functioneren. De nederlandse langharige jansoldaat bleek dankzij zijn eigenwijze, hoogst individuele onderscheidingsvermogen een prima landverdediger, die in verschillende situaties wist te improviseren en overeind bleef.

Toch maar weer die dienstplicht invoeren?