Twijfels delen. <>

(g.l.t. 3 min.; links 5 min.)

Terwijl het kabinet voorzichtig aan samen begint te werken en samen begint te leven, mogen wij volgende week weer samen stemmen. Dat 'samen' stelt bij verkiezingen niet zoveel voor. Natuurlijk worden we geacht zo massaal mogelijk naar de stemmachines te gaan, maar eenmaal de vinger aan de knop mogen we slechts één stem op één kandidaat uit brengen. Dat is niet de manier om twijfelaars enthousiast aan het kiezen te krijgen. Ik schat dat er veel meer twijfelaars zijn dan het handjevol partijleden dat vast en zeker op hun lijsttrekker stemt. Hoe krijg je al die onzekere kiezers over de drempel? Wel, laat ze op meerdere kandidaten stemmen!

Officieel bestaat die mogelijheid niet. Maar dankzij het fenomenale internet kunnen twijfelaars elkaar opzoeken en stemafspraken maken. Het kan op www.stemdeler.nl U gunt zowel kandidaat A als B uw stem, maar u kunt maar niet beslissen op wie u uiteindelijk gaat stemmen? De stemdeler zoekt voor u iemand die met precies hetzelfde dilemma zit. Via e-mail kunt u dan met elkaar afspreken dat u op A gaat stemmen en de ander op B.

Wat voor gevolgen dat voor de uitslag heeft, blijft gissen. Want nu u deze mogelijkheid niet heeft, kiest u misschien wel allebei voor A. Dan krijg je toch een heel andere uitslag. Maar mooi is het idee wel.

Wordt het niet eens tijd het stemmen op één enkele kandidaat af te schaffen? Die methode leunt teveel op het 'of-of' denken en dat heeft zijn beste tijd nu wel gehad. Terwijl in andere sectoren al lang het 'en-en'-denken gemeengoed is geworden, loopt de democratie nog flink achter. Er ligt dus een schone taak voor het kabinet om de democratie van een eignetijdse upgrade te voorzien.

Het helpt niet alleen de twijfelaars. Het biedt ook ruimte voor hen die zeker weten dat er drie goede kandidaten op de lijsten staan, waar men graag op zou willen stemmen. Geef toch elke stemgerechtigde de mogelijkheid meerdere vakjes rood te kleuren. Om het niet al te dol te maken kunnen we afspreken dat iedereen op vijf kandidaten moet stemmen. Verder zijn er geen beperkingen. Het mag op dezelfde lijst, het mag dwars door de partijen heen.

Gaan we dan complexere stemuitslagen krijgen? Dat valt niet te voorspellen. Mocht dat wel zo zijn, dan heeft de kiezer met zijn eigen stem de mogelijkheid aan te geven wie men aan de formatie-tafel wil hebben. Dat proces kan dan ook uit de acherkamertjes worden gehaald. Misschien dat de politici dan tijdens de verkiezingscampagnes fermere uitspraken doen over mogelijke coalities. Daar mogen ze best duidelijker over zijn. Het 'verdeel en heers' is aan de kiezer. Wellicht scheelt dat een paar teleurgestelde kiezers, die uit arremoe bij een volgende stemronde maar weer eens op een andere partij stemmen.

Zolang onze democratie slechts eenmaal in de vier jaar de kiezer toestaat zijn indirecte invloed uit te oefenen, is het op zijn minst een mooi gebaar die kiezer meer mogelijkheden te bieden.