Keuzevrijheid. < >

Goed, ik denk dat we wel keuzes hebben. Keuzevrijheid is wat anders.
Er zijn verschillende voorwaarden die uitmaken of er wel een keuze is en die de richting van de keuzes bepalen.

1e.: Er moet so-wie-so wat te kiezen zijn; als op een kruispunt de weg achter je net is ingestort, de weg voor je geblokkeerd is door 7 bloeddorstige dwergen die roepen: "kom hier, lekker dier, we lusten je rauw!"", de weg rechts onbegaanbaar is door een overstroming dan heb je dus nog maar 1 keus; en zoals een oud Chinees spreekwoord zegt: "1 keus is de weg die weg is".
Weinig vrijheid dus.

2e.: Keuzes zijn altijd beperkt; natuurlijk kan je in je buurtsuper kiezen uit 4 verschillende merken soja-brokjes-met-diverse-smaken voor je veganistische kat. Maar waarom niet 1? Of waarom geen 120? En waarom zit uitgerekend jouw smaak er niet bij?
Kortom: je hebt de mogelijkheid te kiezen uit wat andere je aanbieden of je kiest ervoor niets ervan te kopen.
Is dat keuzevrijheid?

3e.: Veel dingen die we doen, doen we omdat we niet anders kunnen.
Je moet wel, anders "overleef" je niet. Eten, drinken, slapen, we kunnen niet zonder. De enige "vrijheid" die je hebt is te bepalen wanneer, waar en hoeveel je het doet, maar daar zitten wel grenzen aan.
Dat is dus misschien wel vrijheid: een begrensd gebied met beperkte mogelijkheden.

4e.: En in vervolg op hierboven: veel doen we ook omdat "de natuur ons dat ingeeft". Of anders gezegd: we worden aangestuurd door biologische en genetische factoren. We hebben daar weinig tot geen invloed op. Ik denk dat de invloed van die factoren op ons totale gedrag groter is dan we zelf vermoeden, groter is dan we zelf willen.
En met ons totale gedrag bedoel ik dan: hoe we reageren op situaties, op de mensen om ons heen en zelf op onszelf.
Dat we er over kunnen nadenken en praten wekt de illussie dat we er invloed op uit kunnen oefenen, dat we keuze daarin kunnen maken, dat we daarbij keuzevrijheid hebben.

Kortom: keuzes hebben we wel. Keuzevrijheid? Mwah.... ik weet niet.